Bánh khảo Cao Bằng, một món truyền thống của người dân tộc Tày, luôn trở thành một đặc sản không thể thiếu trong mỗi dịp Tết Nguyên đán. Mỗi khi đến khoảng tháng chạp âm lịch, các gia đình tại các làng xóm lại tất bật chuẩn bị nguyên liệu và làm bánh khảo, tạo nên không khí rộn ràng của mùa xuân.
Bánh khảo không chỉ đơn thuần là một loại thức quà ngọt ngào, mà còn đại diện cho tình cảm và sự khéo léo trong việc làm bánh của người Tày. Chính vì thế, bánh khảo thường được dùng để chào đón khách tới thăm nhà, hoặc là món quà biếu trong mỗi dịp lễ, tết.
Hương vị đặc biệt của bánh khảo
Để tạo ra những chiếc bánh khảo thơm ngon và đặc biệt, người Tày phải trải qua nhiều công đoạn. Bắt đầu với việc chọn gạo nếp ngon, thơm và hạt tròn mẩy. Sau đó, gạo được rang kỹ càng để không chỉ đảm bảo độ chín mà còn giữ được hương thơm tự nhiên. Tiếp theo, gạo được xay nhỏ bằng cối đá, tạo thành một bột mịn và ngon lành.
Sự kết hợp giữa bột gạo và đường là yếu tố quan trọng tạo nên vị ngọt thơm của bánh khảo. Đường kính và đường phèn là hai loại đường thường được sử dụng để làm bánh. Đối với đường phèn, chỉ những miếng đường vàng rộm và giã thật mịn mới được chọn. Bột và đường được trộn lẫn với nhau bằng khúc gỗ tròn, cho đến khi bột ngấm đường và có độ kết dính cao.
Cách làm bánh khảo đặc trưng của người Tày
Để làm bánh khảo thơm phức, người Tày còn trộn thêm nhân lạc, vừng hoặc thịt mỡ. Vừng đen hoặc lạc được rang giã nhỏ, hoặc là luộc chín mỡ lợn và thái hạt lựu, sau đó ướp cùng với đường kính. Những hương vị này kết hợp với nhau, tạo ra một loại bánh khảo độc đáo, không thể lẫn vào đâu được.
Sau khi đóng khuôn, bánh khảo được cắt thành từng phong nhỏ và gói lại bằng một lớp giấy đủ màu sắc, tạo nên chiếc bánh rực rỡ và bắt mắt. Bánh khảo không chỉ được dùng để lên bàn thờ cúng ông bà tổ tiên trong mỗi dịp lễ, tết, mà còn là món quà biếu khi các cặp vợ chồng mới cưới về thăm gia đình và bên ngoại.
Đặc sản độc đáo của Cao Bằng
Ngoài bánh khảo, tỉnh Cao Bằng còn nổi tiếng với một số món ăn khác như chè lam. Chè lam và bánh khảo vừa là những món truyền thống của người dân tại địa phương này, vừa là một món quà đặc biệt được dùng để đãi khách trong những dịp lễ, tết hay gửi tặng cho những người con xa quê.
Khi thưởng thức bánh khảo, không chỉ cảm nhận được hương vị thơm ngon của bột gạo nếp, vị bùi của vừng lạc và đường kính, mà còn trải qua những tràng kỷ niệm ấm áp và ý nghĩa của mỗi dịp lễ, tết. Bánh khảo Cao Bằng là một món ngọt đặc trưng, mang trong đó tinh hoa của văn hóa và truyền thống của người Tày.
